تشخیص زخم پای دیابتی با سونوگرافی داپلر

تشخیص زخم پای دیابتی به روش‌های مختلفی انجام می‌شود که شامل معاینات بالینی، تست‌های تشخیصی، و تصویربرداری پزشکی است. در ادامه علاوه بر اینکه مهم‌ترین روش‌های تشخیصی آورده شده‌، سولاتی از قبیل هزینه سونوگرافی داپلر ، نکات ایمنی قبل و بعد سونوگرافی و .... کامل پاسخ داده شده است. در درمان و تشخیص زخم‌های دیابتی مراحل زیر انجام می شود.

۱. معاینه بالینی (Clinical Examination)

 پزشک پاهای بیمار را برای وجود زخم، تغییر رنگ، تورم، قرمزی، یا علائم عفونت بررسی می‌کند.
آزمایش حساسیت عصبی با ابزارهایی مانند مونوفیلامنت 10 گرم، دیاپازون 128 هرتز، و تست سنجش درد انجام می‌شود تا نوروپاتی دیابتی ارزیابی شود.
بررسی نبض‌های شریانی پا (پشت پا و تیبیال خلفی) برای ارزیابی جریان خون.

۲. آزمایش‌های تشخیصی

✅ آزمایش قند خون و هموگلوبین A1C: برای بررسی کنترل قند خون.
✅ کشت زخم: برای تشخیص عفونت‌های باکتریایی و انتخاب آنتی‌بیوتیک مناسب.
✅ آزمایش CRP و ESR: برای بررسی التهاب و عفونت سیستمیک.

۳. تصویربرداری پزشکی برای ارزیابی جریان خون و عفونت

 سونوگرافی داپلر:
برای بررسی میزان جریان خون در عروق پا و تشخیص بیماری عروق محیطی (PAD).
تصویربرداری اشعه ایکس (X-ray):
برای بررسی علائم استئومیلیت (عفونت استخوانی) یا تغییرات ساختاری استخوانی.
MRI (تصویربرداری تشدید مغناطیسی):
در موارد مشکوک به عفونت‌های عمیق یا گسترش عفونت به استخوان.
سی‌تی آنژیوگرافی یا آنژیوگرافی معمولی:
برای بررسی گرفتگی یا تنگی عروق پا در بیماران با ایسکمی شدید.

۴. تست‌های تخصصی برای ارزیابی نوروپاتی دیابتی

 مونوفیلامنت 10 گرم: بررسی حس پاها نسبت به فشار سبک.
دیاپازون 128 هرتز: بررسی حس ارتعاش در پا.
تست رفلکس آشیل: بررسی عملکرد عصبی و رفلکس پا.

 نتیجه‌گیری:
برای تشخیص زخم پای دیابتی، پزشکان ابتدا معاینه بالینی انجام می‌دهند و سپس از آزمایش‌های خون، تصویربرداری (مانند داپلر، اشعه ایکس، و MRI)، و تست‌های عصبی برای تشخیص دقیق‌تر استفاده می‌کنند. تشخیص زودهنگام و مدیریت صحیح زخم پای دیابتی می‌تواند از عوارض جدی و حتی قطع عضو جلوگیری کند

سونوگرافی داپلر یکی از بهترین روش‌های تصویربرداری برای بررسی جریان خون در پاهای بیماران دیابتی است، اما بسته به شرایط بیمار، روش‌های دیگر ممکن است مناسب‌تر باشند. برای مقایسه بهتر، مزایا و معایب سونوگرافی داپلر در مقابل سایر روش‌های تصویربرداری بررسی شده‌اند:

مزایای سونوگرافی داپلر

 غیرتهاجمی و بدون درد: برخلاف آنژیوگرافی، نیازی به تزریق ماده حاجب ندارد.
بدون اشعه یونیزان: برخلاف CT آنژیوگرافی یا اشعه ایکس، برای بیمار بی‌خطر است.
ارزیابی هم‌زمان جریان خون و ساختار عروق: می‌تواند تنگی، انسداد یا کاهش جریان خون را تشخیص دهد.
قابل انجام در مطب یا کلینیک: نیازی به بستری شدن ندارد و سریع انجام می‌شود.

محدودیت‌های سونوگرافی داپلر

 دقت کمتر در مقایسه با آنژیوگرافی CT یا MRI: ممکن است برخی از جزئیات عروق را به‌خوبی نشان ندهد.
وابسته به مهارت پزشک: کیفیت نتایج بستگی زیادی به تجربه فرد انجام‌دهنده دارد.
محدودیت در بیماران دارای چاقی مفرط یا گاز روده‌ای زیاد: در برخی بیماران دید مناسبی ایجاد نمی‌شود.

مقایسه با سایر روش‌ها

زخم پای دیابتی یکی از شایع‌ترین و مخرب‌ترین عوارض دیابت شیرین است و مهم‌ترین علت قطع پا یا انگشت ها بعد از تصادف در دنیا محسوب می‌شود. این زخم‌ها هم از نظر روی زندگی فرد تاثیر زیادی دانر و هم بار مالی بالای را روی شخص ایجاد می‌کنند. طبق آخرین آمار حدود 6٪ از جمعیت دیابتی ایالات متحده (که تعداد آن‌ها 14 میلیون نفر تخمین زده می‌شود) تحت قطع عضو قرار می‌گیرند. در سال 1998، هزینه‌های مرتبط با این عارضه حدود 500 میلیون پوند تخمین زده شد. این آمار، به خوبی نشان دهنده اهمیت تشخیص و درمان زودهنگام زخم های دیابتی است.

سونوگرافی داپلر چه طور کار می کند؟

در سال 1842، کریستین داپلر مقاله‌ای درباره اثرات حرکت بر انرژی موج منتشرشده یا بازتابی ارائه داد. او بیان کرد که فرکانس موج بر اساس سرعت شیء متحرک تغییر می‌کند. این اثر که به نام "اثر داپلر" شناخته می‌شود، برای تمامی اشکال انرژی موجی، از جمله صدا و امواج اولتراسوند، صدق می‌کند.

سونوگرافی (یعنی صداهایی با فرکانس بالاتر از 20 کیلوهرتز) توانایی نفوذ به بافت‌ها را دارد و عمق نفوذ آن به فرکانس بستگی دارد. بیشتر پروب‌های داپلر دستی دارای فرکانسی بین 2 تا 10 مگاهرتز هستند که برای تشخیص جریان خون شریانی و وریدی محیطی استفاده می‌شوند.

فشار مچ پا و شاخص فشار مچ به بازو (ABPI)

در سال 1961، فرانکلین و همکارانش یک جریان‌سنج اولتراسوند مبتنی بر اثر داپلر توسعه دادند که منجر به ایجاد داپلر موج پیوسته دستی امروزی شد. از آن زمان، سونوگرافی داپلر به عنوان یکی از مفیدترین و پرکاربردترین روش‌ها در تشخیص بیماری‌های عروقی شناخته شده است. پروب داپلر دستی به عنوان یک آزمون غربالگری برای ارزیابی گردش خون شریانی محیطی مورد استفاده قرار می‌گیرد و می‌تواند برای اندازه‌گیری فشار مطلق، فشار قطعه‌ای، شاخص فشار یا آنالیز شکل موج مورد استفاده قرار گیرد.

روش اندازه‌گیری فشار مچ پا و محاسبه ABPI به خوبی تثبیت شده است. اگر یک پروتکل استاندارد دنبال شود، اندازه‌گیری‌های فشار مچ پا دقت بالایی دارند و اختلافات معمولاً کمتر از 10 میلی‌متر جیوه است. تبدیل فشار مچ پا به یک شاخص، تغییرات فشار مرکزی را از بین برده و نتایج ABPI پایدارتری ارائه می‌دهد. تغییرات بیش از 0.15 در ABPI معمولاً نشان‌دهنده یک تغییر پاتولوژیک مهم است.

اندازه‌گیری فشار انگشت پا با سونوگرافی داپلر

از آنجا که کلسیفیکاسیون عروقی معمولاً به شریان‌های انگشتان پا گسترش نمی‌یابد، اندازه‌گیری فشار مطلق انگشت پا یا شاخص فشار سیستولیک انگشت به بازو یک معیار دقیق‌تر برای ارزیابی بیماری عروقی محیطی در بیماران دیابتی محسوب می‌شود.

اندازه‌گیری فشار انگشت پا چالش‌هایی دارد و به تغییرات موقعیتی و دمایی حساس است. انتخاب اندازه مناسب کاف دیجیتالی حیاتی است، زیرا کاف‌های کوچک‌تر فشار را بیش از حد و کاف‌های بزرگ‌تر فشار را کمتر از حد واقعی نشان می‌دهند. بهترین اندازه کاف برای این اندازه‌گیری بین 2 تا 3 سانتی‌متر توصیه شده است.

از پروب داپلر دستی می‌توان برای اندازه‌گیری فشار انگشت پا استفاده کرد، اما روش‌های دقیق‌تر شامل فتوسل یا پلتیسموگرافی فشارسنجی و اکسیمتری پالس هستند.

فشار انگشت پا ارتباط مستقیمی با احتمال بهبود زخم پای دیابتی دارد. فشار بالای 55 میلی‌متر جیوه با بهبودی 95 درصدی زخم‌ها همراه است، در حالی که فشار کمتر از 30 میلی‌متر جیوه نشان می‌دهد که احتمال بهبودی کمتر از 45 درصد است.

آیا بیمه سونوگرافی داپلر را پوشش می دهد؟

اکثر بیمه ها از جمله، بیمه تأمین اجتماعی در ایران هزینه‌های مرتبط با سونوگرافی داپلر را برای بیماران دیابتی پوشش می‌دهد. با این حال، شرایط آن ممکن است بسته به سیاست‌های بیمه و مرکز درمانی متفاوت باشد. توصیه می‌شود قبل از انجام سونوگرافی داپلر، با مرکز درمانی موردنظر تماس گرفته و از پوشش بیمه‌ای و هزینه‌های احتمالی مطلع شوید.

لیست مراکز سونوگرافی در توحید  

قبل از سونوگرافی باید موارد زیر را رعایت کنید. 

۱. سونوگرافی داپلر عروق پا (برای بیماران دیابتی و بررسی جریان خون) 

۲. سونوگرافی داپلر شکم (برای بررسی عروق کلیه، آئورت و...‌) 

هزینه سونوگرافی داپلر سال 1403 با بیمه و بدون بیمه چقدر است؟ 

 پوشش بیمه تأمین اجتماعی می‌تواند بخشی از این هزینه‌ها را کاهش دهد. میزان دقیق پرداختی بیمار بستگی به نوع بیمه، قرارداد مرکز درمانی با بیمه و نوع سونوگرافی دارد. برای اطلاعات دقیق‌تر، توصیه می‌شود با مرکز درمانی موردنظر یا شرکت بیمه خود تماس بگیرید.