1. مقدمه
پوکی استخوان یا استئوپروز موجب کاهش تراکم استخوانها میشود. همچنین با افزایش احتمال وقوع شکستگی به خصوص در نواحی لگن، کمر، ران، ساعد و مچ دست همراه است. در سنین بالای پنجاه در خانومها یک نفر از هر سه نفر و در آقایان یک نفر از هر پنج نفر به شکستگی ناشی از استئوپروز دچار میشوند. همچنین 30% آنهایی که به استئوپروز دچار نشدهاند به استئوپنی مبتلا میشوند که خطر کمتری از استئوپروز دارد اما فرد مبتلا را شدیدا آمادهی ابتلا به استئوپروز میکند. در این متن مختصر و مفید دربارهی پوکی استخوان یا استئوپروز؛ انواع، نشانهها، علت، عوارض، پیشگیری، تشخیص و درمان آن گفتهایم.
استخوان یک بافت زنده است؛ به همین دلیل مرتبا در حال بروز رسانی شدن است. بافت قدیمی جذب میشود و بافت جدید جایگزین آن میشود. در برخی افراد بافت استخوانی جدید نمیتواند بافت استخوانی جذب شده را جبران کند. این افراد مبتلا به استئوپروز یا پوکی استخوان هستند. استئوپروز منجر به کاهش تراکم استخوانها و افزایش آسیبپذیری و شکنندگی استخوانها به خصوص در ناحیه کمر، لگن، ران، ساعد و مچ دست میشود.
انواع استئوپروز عبارتند از؛
استئوپروز اولیه نوع اول
عموما در زنان و در دوران یائسگی با نواحی حساس مچ و ستون فقرات رخ مینماید. همچنین احتمال ابتلا در خانومهای سفیدپوست و آسیایی با جثهی کوچک بیشتر از دیگران میباشد.
استئوپروز اولیه نوع دوم
عموما در سنین بالای 70 سال با نواحی حساس لگن و ستون فقرات میباشد.
استئوپروز ثانویه
ابتلا به دلیل بیماریهای دیگر و یا درمان خاص پزشکی میباشد.
استئوژنز ایمپرفکتا
اختلال استخوانزایی است که ژنتیکی میباشد و استخوانها در این نوع به شدت شکننده میشوند.
استئوپروز ایدیوپاتیک
کمیاب است و به دلیل ناشناختهای کودکان به آن مبتلا میشوند.
استئوپروز بیماری خاموشی است. تا زمانی که شکستگی در استخوانها روی ندهد فرد متوجه بیماری نمیشود. گاهی شکستگیهای جزئی استخوانها، که خودبهخود ترمیم میشوند، منجر به دردهای کوتاهمدت میشود. مثلا در حرکات خاصی فرد در ناحیه کمر، لگن، ران، ساعد و مچ دست، که نسبتا حساستر هستند، یا در نواحی دیگر احساس درد میکند.
همانطور که بالاتر گفته شد، علت پوکی استخوان عدم جایگزینی استخوانهای قدیمی توسط استخوانهای جدید است. عوامل مختلفی هستند که احتمال ابتلا به استئوپروز را افزایش میدهند. برخی از این عوامل عبارتند از؛
افزایش سن
با گذر از دوران جوانی تراکم استخوانها به مرور زمان کاهش مییابد.
عوامل ژنتیکی
ابتلای بستگان نزدیکتان به استئوپروز احتمال ابتلای شما را هم افزایش میدهد.
کمبود کلسیم، پروتئین، ویتامین دی و مواد معدنی
به طور کلی کلسیم، پروتئین و ویتامین دی مواد لازم برای استخوانسازی هستند. همچنین بافت استخوانی کمبود مواد معدنی بدن را جبران میکند که منجر به ایجاد ضعف در استخوانها میشود.
سبک زندگی کمتحرک
مصرف داروهایی مثل کورتن، هپارین، فنیتوئین و ... به طور بلند مدت
استعمال دخانیات و الکل
شکستگی استخوان در نواحی لگن، کمر و ران بسیار جدیتر از نواحی دیگر میباشد. شکستگی مهرههای کمر به مرور زمان منجر به گوژپشت شدن فرد مبتلا به استئوپروز میشود. همچنین به طور کلی شکستگی استخوانها در نواحی مختلف باعث کوتاه شدن قد فرد میشود. پس از شکستگی لگن اغلب افراد نمیتوانند به استقلالی که پیش از آن در زندگی داشتهاند برسند. برخی تا یکسال پس از شکستگی لگن از دنیا میروند.
سبک زندگی با تحرک کافی و مناسب میتواند به اندازهی خوبی احتمال ابتلا را کاهش دهد. همچنین توجه کافی به مواد معدنی بدن و داشتن رژیم غذایی مناسب میتواند راه چارهی خوبی باشد .از عدم استعمال دخانیات و الکل هم بهتر است که غافل نشویم!
تشخیص پوکی استخوان تنها با نتیجه آزمایش سنجش تراکم استخوان ممکن است. معمولا این آزمایش با معاینه پس از شکستگیهای حاد توسط پزشک توصیه میشود. عموما افراد در سنین بالا و یا زنان در دوران یائسگی این آزمایش را انجام میدهند.
خوشبختانه در صورت اقدام برای درمان زودهنگام استئوپروز، میتوان تا حد بسیار خوبی از پیشروی بیماری جلوگیری کرد و حتی به بهبود کامل رسید. در صورت حاد نبودن بیماری معمولا پزشکها به درمان دارویی توصیه نمیکنند و به رژیم غذایی و تحرک و ایمنی استخوانها برای جلوگیری از شکستگی توجه دارند.
مجموعه بازارول یک شرکت تبلیغاتی است که توسط یک تیم از متخصصین با تجربه تشکیل شده، ما در تلاش هستیم که با معرفی کسب و کار ها در تمام نقاط ایران یک پایگاه اطلاعاتی کامل ارائه دهیم که در آن صاحبان مشاغل بتوانند، کسب و کار خود را با تبلیغات هوشمند، معرفی کنند و کاربرانی که در جست و جوی یک کالا یا خدمات در هر منطقه ای هستند در کمترین زمان ممکن، آن کالا یا خدمات را پیدا کنند.