لوازم روانکاری

انواع روانکارها

روانکارها به دو دسته بزرگ روانکارهای خودرو و روانکارهای صنعتی تقسیم می شوند. روانکارهای صنعتی خود شامل سه دسته عمده روغن ها صنعتی، گریس ها و روانکارهای ویژه دیگر مثل روانکارهای فلز کاری و غیره است.
روانکار ماده ای جامد، نیمه جامد، مایع و گاز است که برای کاهش اصطکاک بین دو سطح در بین آنها قرار گرفته که مهمترین آن روغن های روانکار است.

روانکاری یا Tribology به عنوان علم تسهیل حرکت نسبی سطوح در تماس با یکدیگر تعریف می شود یعنی کاهش اصطکاک بین دو سطح با استفاده از یک ماده روانکار.

روانکارها را همچنین از نظر نوع حالت می توان طبقه بندی کرد:
1 روان کننده های گازی
2 روان کننده های مایع
3 گریس ها
4 روان کننده های جامد

روغن روانکار چیست؟

روغن های روانساز به طور عمده دارای منشاء نفتی هستند که ویژگی های مورد انتظار از روغن های مناسب برای روانکاری به شرح ذیر هستند:
1. دارای گرانروی مناسب و ضریب اصطکاک بسیار کم
2. دارای حرارت مقاوم بالا
3. دارای خاصیت پاکنندگی
4. دارای شاخص گرانروی بالا
5. جلوگیری از فرسودگی
6. کف نکردن در طی عملیات
7. عدم ایجاد زنگ زدگی و سایش
8. سازگاری با قطعات لاستیکی و پلاستیکی

روغن های پایه معدنی (یا نفتی) از پالایش برش روغنی (Lub cut) در پالایشگاه روغن به دست می آیند و در ساخت قسمت عمده روغن های موتور و صنعتی کاربرد دارند. ولی روغن های سینتیک محصول فرآیند پتروشیمی هستند و معمولا دارای شاخص گرانروی بالاتری نسبت به روغن های معدنی می باشند.

گریس ها

از کلمه ‌ي انگلیسی کراسوس به معني چربي گرفته ‌شده‌ است. گريس‌ها محصولات جامد يا نيمه‌ جامدي هستند که از متفرق ‌شدن يک عامل سفت‌ کننده در يک مايع روان‌ کننده تشکیل مي ‌شوند. مشخصات و کيفيت گريس به نوع و مقدار ماده‌ي سفت ‌کننده، مواد افزودني و مشخصات روغن‌ پايه و فرآيند توليد آن وابسته است .
گریس پمپ
ابزاری رایج برای روانکاری تحت فشار قطعات از طریق یک روزنه به یک نقطه ی خاص می باشد که در گاراژها و کارگاه ها مورد استفاده قرار می گیرد.

گریس خور چیست؟

گریس خور، یکی از مهم ترین تجهیزات برای انتقال گریس به داخل دستگاه است. گریس خور یک‌ وسیله برای منتقل کردن گریس به داخل تجهیز دیگر در اتصال گریس پمپ به هوزینگ یاتاقان و یا اتصالات کشوئی و یا سایر مکانیزم های مکانیکی بسیار کاربردی می باشد.

شرایط کارکرد شامل موارد زیر است :
1. فشار کاری
2. میزان خورندگی ماده سیال یا گاز

انواع گریس ها

یکی از دلایل استفاده از گریس عدم استفاده از روغن در برخی از نقاط (یاتاقان های چرخ) برای روانکاری است، درحقیقت ماهیت نیمه جامد گریس باعث می شود تا این کار در این نقاط باقی مانده و جریان پیدا نکرده و از قطعه خارج نشود.

سه دسته اصلی و پر مصرف آنها شامل موارد زیر می باشد:
1. گریس با پایه لیتیم
2. گریس با پایه کلسیم
3. گریس با پایه سدیم

روانکار های جامد

این نوع روانکار ها برای کار در شرایط مانند بار زیاد و یا حرارت بالا و مکان هایی مثل راکتورهای هسته ای که در برابر اشعه های رادیو اکتیو قرار دارند استفاده می شوند.
گرافیت، مولیبونیوم دی سولفید، بور نیترید، تنگستن دی سولفیدو برخی مواد آلی جامد مثل فتالو سیانین و تترا فلوئور و اتیلن، میکا، تالک و ... از انواع روانکارهای جامد هستند که در این بین گرافیت و مولیبونیوم دی سولفید، مهم ترین نقش را در صنعت ایفا می کند.

کاربرد روانکارها

انتقال قدرت هیدرولیک
جلوگیری از ضربات و تنش
جابه جایی مواد آلوده کننده
آب بندی

روغن دان:

یک روغن دان دارای اشکال مختلف ظاهری است که مدل های امروزه دارای دسته و نازل و شلنگ انعطاف پذیر هستند.

والوالین :

صابون پایه اصلی گریس ها می باشد و عمده ترين صابون هاي سازنده گريس شامل صابون كلسيم (در گريس هاي كاپ وشاسي)، سديمدر گريس هاي R.B.B ، فايبر يا با نام تجاري والوالين، غير آلي (در گريس نسوز يا بنتون) و ساير صابون ها مانند آلومينيوم می باشد.

واسکازین:

واسکازین یا روغن جعبه ‌دنده روانسازی است که برای روان ‌کاری قطعات متحرک موجود در جعبه‌دنده (گیربکس)، دیفرانسیل و جعبه‌ فرمان خودرو کاربرد دارد. 

آب صابون 

آب صابون که به نام های روغن حل شونده و روغن محلول در آب مشهور است و دارای انواع متعددی است مانند: اآب صابون روغنی، روغنی نانو، سنتتیک، بیو کولنت و غیره می باشد .

اسپری روانکار و نظافت

برای محافظت موشک در برابر زنگ زدگی و خوردگی کاربرد دارد.