رنگرزی و چاپ پارچه در صنعت نساجی، یکی از پرکاربردترین صنعت‌هاست و از اهمیت بسیاری برخوردار است. امروزه اهمیت صنعت رنگرزی و چاپ پارچه بر کسی پوشیده نیست. رقابت بسیار زیادی در این بخش توسط تولیدکنندگان وجود دارد که این امر موجب به استفاده از ماشین‌آلات پیشرفته و همچنین نیروی متخصص و کاربلد است. رنگرزی الیاف در یک محلول به نوشابه رنگ یا حمام رنگرزی معروف است و به‌صورت مختلفی انجام می‌شود رنگرزی خوب با شستشو در آب از بین نمی‌رود.

انواع روش‌های چاپ روی پارچه

رنگرزی سنتی:

از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ اما امروزه جوابگوی نیاز صنعت نساجی نیست. رنگ کردن کلاف نخ و الیاف به روش‌های سنتی توسط وسایل مختلف مثل قلم‌مو انجام می‌گیرد. چاپ‌هایی که بر روی پارچه‌ها توسط مهر و قلم انجام می‌شود به چاپ پارچه، قلمکار، چاپ کلافه‌ای و چاپ دندانی و غیره معروف است. استفاده از مواد رنگرزی طبیعی مثل ریشه گیاهان و ساقه برگ گل میوه و دانه در رنگ‌آمیزی سنتی بسیار کاربرد دارد و امروزه بسیار تکامل‌یافته است. رنگرزی‌های سنتی هیچ‌گونه حساسیت پوستی و تنفسی ندارند.

انواع رنگ‌های قرمز

که شامل نوعی صدف دریایی استار، روناس، حشره قرمز، دانه شاه توت، توت سیاه، لبو، ریشه زرشک وحشی، جوانه تمشک، نوعی گل انار اشاره کرد.

انواع رنگ‌های زرد

برگ مو، برگ چنار، برگ بید، اسپرک میوه، توت، چای چوب زرد، زردچوبه، هلیله زعفران، سماق، گل جعفری، پوست پیاز، کاه کندل اشاره نمود.

انواع رنگ آبی و سبز

شامل وسمه نیل و گیاهی مخصوص که در استان کردستان می‌روید می‌شود.

انواع رنگ‌های تیره و خاکستری

از پوست گردو سماق حنا پیاز و انار به دست می‌آیند.

قبل از رنگ کردن باید چربی طبیعی الیاف گرفته شود بعد از چربی‌گیری آن‌ها را درون حفره‌های بزرگی قرار می‌دهند و بر روی آن آب می‌ریزند و توست میله‌های چوبی هم می‌زنند تا کاملاً شسته شوند پس از شستشو آنها را به تیرهای کلفت آویزان می‌کنند تا کاملاً خشک شوند و در مرحله آخر به رنگرزی می‌پردازند.

رنگرزی صنعتی

همه فراورده‌هایی که با قالب شابلون و قلم رنگ‌آمیزی می‌شوند چاپ گفته می‌شود این چاپ‌ها بر روی ابریشم الیاف و پارچه قابل‌اجرا است. در رنگرزی صنعتی از انواع ماشین‌آلات و تجهیزات نیمه اتوماتیک و اتوماتیک استفاده می‌کنند. از ابزاری مثل هوایی، استر، جت و مواد رنگرزی، شیمیایی مثل دیسپرس و گوگرد و انواع رنگدانه می شود.

مدرن ترین ماشین آلات چاپ روی پارچه

عملیات چاپ بر روی پارچه با استفاده از چاپگر های جوهر افشان انجام می‌شود. امروزه مدرن ترین ماشین آلات چاپ دیجیتالی قادر هستند تا کوچکترین طرح ها را بر روی پارچه چاپ کنند.

انواع رنگ مورد استفاده در چاپ پارچه به روش صنعتی

رنگ روغن

رنگ روغن از پرکاربرد ترین رنگ ها در صنعت ساختمان سازی است اما به دلیل اینکه بر روی پارچه کیفیت بالایی دارد و رنگ خود را از دست نمی‌دهد در صنعت نساجی هم از آن استفاده می کنند.

رنگ پلی اتیلن

رنگ پلی اتیلن کاربرد کمی در چاپ پارچه دارند ولی به دلیل اینکه سریع خشک می شوند، در برخی از موارد از این رنگ استفاده می کنند این مدل رنگ می تواند سطح زیادی را پوشش دهد.

رنگ پی وی سی

در بین تمامی رنگ های صنعتی رنگ پی وی سی در صنعت چاپ پارچه اهمیت ویژه‌ای دارد در کارگاه های کوچک که فضا برای خشک کردن پارچه ها کم است از این نوع رنگ استفاده می کند زیرا به سرعت خشک می شود.

انواع چاپ

چاپ کلاف نخ

در این نوع چاپ کلاف های نفت توسط دستگاه چاپ رنگ آمیزی می شوند.

چاپ چله

این نوع چاپ برای پارچه های که هر دو طرف آن قابل دیدن است استفاده می شود.

چاپ فیتیله شانه شده

برای تولید نهایی ملانژ با درجه کیفی بالا از دستگاه فیتیله شان شده استفاده می کنند این دستگاه ماشین چاپ ویگور نام دارد.

چاپ مستقیم

پارچه معمولاً سفید است یا رنگ روشنی دارد و طرح دلخواه به صورت مستقیم بر روی آن چاپ می شود.

چاپ برداشت

طبق روش های مناسب رنگرزی می‌شود و به کمک چاپ رنگ زمینه پارچه مطابق طرح برداشته می شود و جای آن سفید باقی میماند.

چاپ مقاوم

ثابت کردن رنگ زمینه در قسمتهای چاپ شده جلوگیری می شود در نساجی چاپ مقاوم توسط مواد شیمیایی صورت می گیرد.