نساجی،ریسندگی و بافندگی

هنر تبدیل پشم حیوانات به نخ و بافت پارچه و تبدیل الیاف طبیعی و مصنوعی به نخ که به شیوه های مختلف انجام می گیرد را نساجی می گویند. کاربرد دیگر این هنر بافت و تولید انواع فرش و موکت است. پارچه یا Textile از مجموعه ای از نخ‌ها یا الیاف طبیعی یا مصنوعی تشکیل شده‌است که از نظر متریال بکار رفته انواع گوناگونی دارند مانند پنخی، پشمی، ابریشمی و غیره. طناب‌ یا کمند به یک رشته بلند از الیاف در هم تنیده گفته می‌شود. مواد رایج که در ساختن طناب‌ ها بکار می رود عبارتند از مو، پشم، نایلون، کتان، کنف، پلی‌پروپیلن، فولاد و غیره.

الیاف

رشته های نازک و بلندی که استحکام و انعطاف پذیری کافی برای تولید نخ و پارچه را دارند را الیاف گویند. طول الیاف در انتخاب نوع ریسندگی اهمیت خاصی دارد، الیاف را براساس طولشان به دو گروه تقسیم می کنند:

الیاف منقطع: الیافی مانند پنبه و پشم که به صورت رشته‌های کوتاه و تکه تکه کاربرد دارند را الیاف منقطع می ‌گویند.

الیاف یکسره: الیافی که طول زیادی دارند که تنها الیاف طبیعی یکسره ابریشم(Silk) است.

حصیر

به محصولات بافته ‌شده از الیاف گیاهی (سلولزی) می گویند که طی آن محصولات مختلفی مانند زیرانداز، سفرهٔ حصیری، انواع سبد، انواع ظرف و … تولید می‌شود.

حوله بافی

نوعی فرآورده نساجی سنتی است که به وسیله دستگاه بافندگی چهار وردی تولید می شود. تمامی مراحل سه گانه بافندگی با حرکات دست و پا انجام می گیرد.

نخ پنبه

الیاف نخ پنبه خواص فیزیکی و مکانیکی مختلفی دارد که در تولید نخ و پارچه تاثیر بسزایی دارد. تغییرات مهم نخ مانند نمره تاب، استحکام، ازدیاد طول و عیوب نخ مخصوص برای نخ های بریده شده ضروری است .

چرم

چرم همان پوست حیوانات است که پس از پروسه های بهبود و زیباسازی بدست آمده است. چرم جنسی است که از دبّاغی پوست خام جانوران، به‌ ویژه گاو حاصل شده و به یک ماده ی طبیعی پایداربا کاربردهای گوناگون تبدیل شده است .

تور ماهیگیری

یکی از ابزازهای ماهیگیری است که برای تولید شیلات توسط ماهیگیران استفاده می شود. تورهای ماهیگیری امروزه غالبا از جنس نایلون، پلی آمید ویا پلی آمید های ارگانیک مثل پشم و ابریشم و… هستند.

رنگرزی

رنگ کردن الياف یا کلاف نخ به روش سنتی و قدیمی را رنگرزی می گویند و کلیه‌ ی نقش‌هایی که به وسیله قلم مو، مهر روی پارچه ایجاد‌ می‌شود، چاپ سنتی نامیده می شود مانند: چاپ پارچه قلمکار، چاپ کلاقه‌ای، چاپ دندانی که به منظور تزئین و زیبایی انجام می گیرد. امروزه ماشین رنگرزی ژیگر هوایی به دلیل سرعت عمل بسیار بالا، مصرف رنگ کمتر و کیفیت بالاتر، کاربرد بیشتری دارند.

تجهیزات و ماشین آلات

انواع ماشین آلات بافندگی به شرح زیر می باشند:

دستگاه ماکودار

دستگاه ماکودار از یک ماکو ساخته شده است و یک قرقره دارد که توسط چندین تار تشکیل شده است و این تارها آن را راه اندازی می کنند. ماکو تارهای موجود را به صورت پنبه در می آورد.

بدون ماکو

ین دستگاه قطعه ای به نام ماکو ندارند و انواع مختلفی دارند مانند :ماشین بافندگی و نساجی پروژکتایل وماشین بافندگی جت آب.

بافندگی گرد

این ماشین برای تولید پارچه های گرد قابل استفاده است.

بافندگی اتوماتیک

در این ماشین از یک قرقره برای جابجایی نخ استفاده می کنند.

بافندگی سوزنی

این ماشین بدون ماکو است که برای کشیدن نخ های تار و قرار دادن آن ها روی هم از یک منبع تعذیه استفاده می شود.

بافندگی چرخان

برای تولید پارچه های کم عرض از این دستگاه استفاده می شود.

ماشین پنبه پاک‌کن

دستگاهی است که با سرعت الیاف پنبه را از دانه‌های پنبه جدا کرده و در تولید پوشاک مورد استفاده قرار می ‌گیرند. علاوه بر این، دانه‌های پنبه نیز برای کاربردهای دیگری چون تهیه روغن پنبه‌دانه، کنجاله پنبه‌دانه و … مناسب هستند.

ماشین آلات ریسندگی

ماشن آلات حلاجی یا Blowroom : الیاف پنبه تغدیه شده به دستگاه از هم باز و تمیز می ‌شوند و توده‌های بزرگ الیاف به توده‌های کوچک تبدیل خواهند شد.

کاردینگ: الیاف صاف و مستقیم و موازی می‌شوند و ضایعات حذف می‌شوند.

کشش: وزن خطی الیاف توسط کشش کم خواهد شد و الیاف طبیعی و مصنوعی با هم ترکیب می شوند.

شانه : از ماشین‌آلات شانه زنی در ریسندگی باعث مصرف انرژی و هزینه‌ ی کارگری می‌شود.

فلایر: نیم‌تاب یا فلایر برای تولید نیمچه نخ مورد استفاده قرار می‌گیرد.

رینگ: نخ ها پس از استحکام بخشی وارد بخش بسته بندی می شوند.