وضعیت نابسامان سیبزمینی و کشاورزان در چند سال اخیر، موجی از بینظمی را در بازار ایجاد کرده است بهطوریکه این خوراکی دوستداشتنی به یکی از لاکچریترین محصولات ترهبار تبدیل شده و خرید آن از توان بسیاری از مردم خارج است.

به گزارش تابناک از استان گلستان، براساس آمارهای ارائهشده، سالانه حدود ۳۷۰ تا ۴۰۰ میلیون تن سیبزمینی در سطح جهانی تولید میشود که چین، هند و روسیه بزرگترین تولیدکنندگان آن هستند. طبق آمار انجمن سیبزمینی ایران، سالانه بین ۵ میلیون تا ۵ میلیون و ۳۰۰ هزار تن سیبزمینی در کشور تولید میشود که بهدلیل شرایط اقلیمی، سطح رشد آن کاهش یافته و کشت آن برای بسیاری از کشاورزان مقرونبهصرفه نیست. در این شرایط، تنها سودبران این بازار دلالان و واسطهها هستند. سال گذشته، محمد رحیم نیازی، عضو هیات مدیره انجمن سیبزمینی ایران، اعلام کرد که بهدلیل بیبرنامگی دولت و عدم تصمیمگیریهای صحیح و بهموقع، آسیبهای جدی به این بخش وارد شده است و متاسفانه دولت هیچگاه به نظرات کارشناسانه انجمن توجه نمیکند. بسیاری از مسئولان، صادرات بدون برنامه را دلیل افزایش قیمت سیبزمینی عنوان کردهاند و این در حالی است که عضو هیات مدیره انجمن سیبزمینی ایران اعلام کرده بود که وزارت جهاد کشاورزی، متولی تولید و ساماندهی صادرات و واردات است. طبق آمارهای در اختیار این وزارتخانه، باید مجوز صادرات داده میشد، اما متاسفانه بهدلیل اینکه دستگاههای تبلیغاتی کاملاً در اختیار دولت هستند، اخبار گران شدن سیبزمینی ناگهان منتشر شده و بهیکباره جلوی صادرات گرفته میشود و بازار آسیب میبیند. به گفته وی، در واقع این آسیبها به سیبزمینیکاران کشور بهخاطر تنوع مراکز تصمیمگیر است که باعث سردرگمی کشاورزان میان مراکز متعدد، از جمله وزارت جهاد کشاورزی و سازمان تعاونی روستایی، شده است. در پی افزایش افسارگسیخته قیمت سیبزمینی در چند ماه گذشته، مسئولان دولتی عنوان کردند که با واردات آن، قصد دارند قیمت این محصول را در بازار کاهش دهند. با این حال، بعد از مدتی مشخص شد که همان سیبزمینیهای صادراتی خودمان دوباره به کشور بازگشته و با قیمتی بیشتر از قیمت خریداریشده روانه بازار شدهاند. استان گلستان، بهعنوان یکی از استانهای تولیدکننده این ماده غذایی پرطرفدار، با کاهش سطح کشت روبهرو بوده و مشکلاتی که سال گذشته برای کشاورزان در رابطه با بازار خرید بهوجود آمد، باعث شد بسیاری از آنان اعلام کنند که دیگر رغبتی برای کشت سیبزمینی و حتی پیاز ندارند. در صورت ادامه این روند، بهطور قطع سیبزمینی با قیمتهای غیرقابلباور روانه بازار خواهد شد.ممکن است امسال دچار کمبود بشویم رئیس اتاق بازرگانی صنایع و معادن گرگان با اشاره به نبود استقبال کشاورزان برای کشت سیبزمینی گفت: "اگر سطح زیرکشت سیبزمینی استان به میزان مورد نظر نرسد، در فصل بهار دچار بحران کمبود سیبزمینی در کشور خواهیم شد." امیر یوسفی اظهار کرد: "در ابتدا صادرات سیبزمینی منع شد، اما پس از مدتی عوارض صادرات برای آن ایجاد کردند." وی افزود: "دولت برای صادرات به هر ترتیبی مانع ایجاد کرد و این روش باعث شد کشاورزان گلستانی دچار خسارت زیادی شوند و دیگر میلی به کشت نداشته باشند." رئیس اتاق بازرگانی صنایع و معادن گرگان گفت: "اتاق بازرگانی گرگان تمام تلاش خود را برای حمایت از سیبزمینیکاران و تاجران این حوزه انجام داد، اما بهدلیل پروسه طولانی اداری، کشاورزان و تاجران این حوزه خسارت دیدند." وی ادامه داد: "تمام این موارد دست به دست هم داد تا سالجاری کشاورزان میلی به کاشت سیبزمینی نداشته باشند. ضمن اینکه قیمت بذر آن هم بسیار گران بود." یوسفی خاطرنشان کرد: "افزایش قیمت بذر سیبزمینی، امکان خرید را از کشاورزان سلب کرده است، چرا که حداقل چهار تن باید سیبزمینی خریداری میشد که این خرید هزینه بالایی دارد." وی تمدید تسهیلات کشاورزان و ارائه وام برای خرید بذر را بهعنوان راهکار تشویقی برای کشت سیبزمینی در استان دانست و گفت: "برای کشاورزان ۲۰۰ میلیارد تومان تسهیلات در نظر گرفته شد تا سطح زیرکشت را افزایش دهند." رئیس اتاق بازرگانی صنایع و معادن گرگان مهلت کشت سیبزمینی در استان را تا اوایل بهمن دانست و افزود: "اگر سطح زیرکشت سیبزمینی استان به میزان مورد نظر نرسد، در فصل بهار دچار بحران کمبود سیبزمینی در کشور خواهیم شد."مسکنی به نام تعاونی سیب زمینی کاران انتقادهای فزاینده به مسئولان استانی موجب شد تا چند روز پیش مجمع عمومی شرکت تعاونی سیبزمینیکاران گلستان در گرگان با حضور مدیران تعاون روستایی برگزار شود و نخستین تعاونی سیبزمینیکاران گلستان راهاندازی شود. مدیر تعاون روستایی گلستان در این مراسم اظهار کرد که کشت قراردادی و بازرگانی سیبزمینی به این تعاونی سپرده میشود و ما با تسهیلات یارانهدار کنارشان هستیم. محمدرضا جامی گفت: "سال گذشته فقط هفت هزار و ۸۰۰ تن سیبزمینی با قیمت کیلویی ۸۰ هزار ریال خریداری شده بود، اما حالا این تعاونی ظرفیت حمایت گستردهتری دارد." رمضان مقصودلوراد، عضو هیات مدیره این شرکت تعاونی هم بیان کرد: "بر اساس برنامه، قرار است سردخانه، کارخانه فرآوری، تأمین بذر و کود ارزان، پایداری تولید و فروش، و هماهنگی کشت قراردادی به سرانجام برسد." به گفته وی، کشت سیبزمینی در هر هکتار ۳۰۰ میلیون تومان برای کشاورز هزینه دارد. وی افزود: "تنها خرید نهاده و کود سیبزمینی در هر هکتار ۱۵۰ میلیون تومان هزینه دارد که تهیه آن برای بسیاری از کشاورزان امکانپذیر نیست. علاوه بر این، برخی از کشاورزان سال گذشته بهدلیل قیمت بسیار پایین سیبزمینی دچار ضرر و زیان شدند که این موضوع نیز موجب کاهش رغبت آنها به کشت سیبزمینی شده است." تضمین نشدن خرید سیبزمینی از سوی دولت و افزایش هزینههای کاشت، داشت و برداشت و همچنین کمبود و افزایش قیمت کودهای شیمیایی از جمله مسائلی است که نگرانیها از کمبود و افزایش قیمت سیبزمینی را افزایش داده است. به نظر میرسد با چنین نگرانیهایی مسئولان گلستانی باید از هماکنون در اندیشه چارهجویی برای رفع این مشکل باشند. براساس آمار جهاد کشاورزی، هر سال ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار تن سیبزمینی بهاره از گلستان برداشت میشود که از اردیبهشت شروع شده و یک ماه ادامه دارد.