نامه محرمانه قطر، کلید مذاکرات غزه

روزنامه «نیویورک تایمز» در گزارشی نوشت که «محمد بن عبد الرحمان آل ثانی» نخستوزیر و وزیر خارجه قطر در اقدامی غیرعلنی پیامی محرمانه به «جارد کوشنر» داماد و مشاور دونالد ترامپ و «استیو ویتکاف» فرستاده رئیس جمهور آمریکا به منطقه غرب آسیا ارسال کرد و از آنها خواست بر رژیم صهیونیستی فشار بیاورند تا در مذاکرات مربوط به پایان جنگ غزه امتیازاتی به طرف فلسطینی بدهد. این اقدام، به گفته منابع دیپلماتیک، نقطه عطفی در مسیر دستیابی به توافق محسوب شد. به گزارش تابناک به نقل از ایسنا، طبق این گزارش، کوشنر و ویتکاف روز چهارشنبه، هشتم اکتبر، با یک پرواز خصوصی وارد شرمالشیخ شدند تا مذاکراتی را با هدف پایان دادن به جنگ میان رژیم صهیونیستی و حماس آغاز کنند. به گفته منابع آمریکایی، آنها خوشبین بودند؛ چراکه برای نخستینبار، حماس آمادگی خود را برای آزادی تمام زندانیان صهیونیست، بدون الزام به عقبنشینی کامل نیروهای صهیونیستی، اعلام کرده بود. در مقابل، رژیم صهیونیستی نیز پذیرفته بود که هزاران اسیر فلسطینی؛ از جمله ۲۵۰ نفر محکوم به حبس ابد را آزاد کند. این رسانه گزارش داد: با این حال، مذاکرات در مرحلهای متوقف شد؛ زیرا طرفین بر سر میزان عقبنشینی نیروهای صهیونیستی از نوار غزه اختلاف داشتند و میانجیها نگران بودند که ورود به جزئیات منجر به فروپاشی گفتوگوها شود. گزارش نیویورک تایمز بر اساس گفتوگو با ۱۵ مقام آمریکایی، صهیونیستی و عربی تنظیم شده است که در این مذاکرات شرکت داشتند یا از جزئیات آن مطلع بودند. در ادامه این گزارش آمده است: در جریان مذاکرات، حماس خواستار عقبنشینی کامل نیروهای اسرائیل از غزه شد، جز در نوار باریکی در امتداد مرز. در مقابل، بنیامین نتانیاهو مایل بود بخشی از نیروها را در چند شهر غزه نگه دارد تا در برابر افکار عمومی داخلی و وزرای تندرو کابینه خود نشان دهد که امتیاز بزرگی نداده است. به گفته منابع آمریکایی، برای پر کردن این شکاف، فشار مستقیم واشنگتن بر «ران درمر» رئیس هیئت مذاکره کننده صهیونیستی و سه تماس تلفنی دونالد ترامپ با میانجیها لازم بود. نیویورک تایمز در ادامه نوشت که در نهایت، توافقی حاصل شد که بر اساس آن، رژیم صهیونیستی در برخی مناطق باقی میماند، اما از بخشهایی از مناطق مسکونی عقبنشینی میکند. نقشهای که نیویورک تایمز به آن دست یافته، نشان میدهد که بخشهایی از غزه خارج از کنترل هر دو طرف قرار میگیرد. در ادامه این گزارش آمده است: میانجیها دریافتند که تمرکز بر موضوعاتی مانند آتشبس و تبادل اسرا احتمال موفقیت بیشتری دارد تا تلاش برای حل نهایی مسائلی چون عقبنشینی کامل یا خلع سلاح مقاومت. دونالد ترامپ نیز پس از ناکامی در ترور رهبران حماس در دوحه، رژیم صهیونیستی را برای پذیرش توافق تحت فشار گذاشت و به نتانیاهو اطمینان داد که این توافق به منافع امنیتی تلآویو لطمه نخواهد زد. در سوی دیگر، حماس نیز تحت فشار کشورهای اسلامی و عربی، از جمله ترکیه و قطر، پای میز مذاکره ماند. منابع آمریکایی گفتند که این بار رهبران حماس دریافتند که نگهداری زندانیان به رژیم صهیونیستی مشروعیت ادامه جنگ را میدهد، بنابراین تصمیم گرفتند از این کارت صرفنظر کنند. نیویورک تایمز در ادامه آورده است: در نهایت، عصر چهارشنبه، نمایندگان حاضر در شرمالشیخ به این نتیجه رسیدند که توافق نهایی نزدیک است و با فشار ویتکاف و کوشنر، تلآویو با بندی موافقت کرد که بهزعم خود، کنترل نیمی از نوار غزه را برایش حفظ میکرد. در همین راستا، «خلیل الحیه» رئیس هیئت حماس در شرم الشیخ برای مشورت با اعضای دیگر جنبش جلسه را ترک کرد و چند ساعت بعد، پاسخ مثبت ضمنی خود را در دیدار با نخستوزیر قطر و رئیس دستگاه اطلاعات مصر اعلام کرد. این پاسخ بهعنوان تأیید توافق تلقی شد. طبق این گزارش، پس از آن، کوشنر و ویتکاف با استناد به این موضع، کاخ سفید را در جریان قرار دادند و تماسهایی میان واشنگتن و میانجیها برقرار شد. «مارکو روبیو» وزیر خارجه آمریکا نیز یادداشتی به ترامپ ارائه داد مبنی بر اینکه طرفین بسیار نزدیک به توافق هستند. نیویورک تایمز گزارش داد: در ساعات پایانی شب، نخستوزیر قطر و ران درمر، در حضور میانجیهای آمریکایی و مصری، متن توافق را امضا کردند و دقایقی بعد، ترامپ در تماس تلفنی با حاضران گفت: امروز روز بزرگی است. این تماس، پایان رسمی مذاکراتی بود که با یک نامه محرمانه قطری آغاز شد و به توافق تاریخی برای پایان جنگ غزه انجامید.